Ik ga bevallen

De negen maanden zijn voorbij en het moment van bevallen komt in zicht. Een spannend moment, zowel voor jou als voor je partner. Wij zullen er alles aan doen om jullie zo goed mogelijk voor te bereiden op deze mooie, maar ook intense gebeurtenis.

lees direct meer over

Beladvies Pijnstilling

Zwangerschapsverlof

Wanneer kan ik met verlof?

Elke zwangere heeft recht op een zwangerschapsverlof van 16 weken. Die kun je laten ingaan vanaf vier of zes weken voor de bevalling. Ons advies is zes weken voor de bevalling te stoppen met werken. Het is heerlijk lang thuis te zijn na de bevalling, maar de tijd voor de bevalling kun je ook zien als een investering in jezelf en je kind, om zo uitgerust en ontspannen mogelijk aan de bevalling te beginnen.

De bevalling

Hoe bereid ik mij voor?

Vanaf 37 weken mag je onder onze begeleiding bevallen. De normale termijn om te bevallen ligt tussen de 37 en 42 weken. Elke bevalling is anders en elke vrouw beleeft dit op haar eigen manier. Hoe de bevalling bij jou gaat en hoe jij je voelt, kan niemand je vertellen. Wij kunnen je wel vertellen wat er tijdens de bevalling zou kunnen gaan gebeuren en je hierop voorbereiden. Ook kunnen jij en je partner jezelf hierop voorbereiden door het volgen van een cursus en het bezoeken van een voorlichtingsavond. Daarnaast kunnen folders en boeken je een stap verder helpen in jouw voorbereiding. Of breng een bezoekje aan deverloskundige.nl.

Tussen de 34e-36e week geven wij je advies wanneer je ons moet bellen en wat je klaar moet hebben voor de bevalling. Wij zullen dan eenmalig een huisbezoek afleggen bij jou thuis, zodat je alle vragen over de aanstaande bevalling en kraamtijd kan stellen.

Handige boeken en apps

Om je goed voor te bereiden op jouw bevalling, zijn er ook allerlei boeken en apps die je kunt lezen. Daarnaast heb je tegenwoordig ook ontzettend veel leuke, handige en praktische apps die jou kunnen helpen. Wij zetten er een paar op een rijtje:

Boeken

Apps

Plaats van bevallen

Waar kan ik bevallen?

Als de zwangerschap zonder complicaties verloopt, heb je zelf de keuze waar je wilt gaan bevallen. Je kunt kiezen uit thuis, het geboortehotel en het ziekenhuis. Wij werken het meest samen met het Geboortehuis Maas (een samenwerking van het Geboortehotel Maasstad en Maasstad ziekenhuis) en het Ikazia ziekenhuis. Maar beval je liever in een ander geboortecentrum of ziekenhuis, dan is dit zeker een mogelijkheid en bespreekbaar. Wij adviseren je om daar te bevallen waar jij jezelf het prettigst voelt.

Thuis

Vanaf 37 weken mag je thuis bevallen. Het is daarom verstandig om vanaf die tijd het bed op klossen of werkhoogte van ongeveer 60 tot 70 cm te hebben. Ook is een zeiltje of bedbeschermer onder je hoeslaken/molton aan te raden. Als je thuis bevalt, begeleiden wij de bevalling samen met een kraamverzorgende van de instantie waar je ingeschreven bent.

Doen er zich problemen voor tijdens of na de bevalling, dan raadplegen we een gynaecoloog of kinderarts. Soms moet je dan naar het ziekenhuis.

Het is zelden nodig dat je liggend vervoerd wordt. Toch vinden wij het absoluut noodzakelijk dat er een raam zit (dat open kan uiteraard) aan de voorzijde c.q. straatzijde van je huis op de verdieping waar je gaat bevallen of dat je bevalt in de woonkamer indien dit niet tot de mogelijkheden hoort. Bij het huisbezoek zullen we gezamenlijk kijken waar je het veiligst in jouw eigen omgeving kan gaan bevallen.

Geboortehotel of geboortecentrum

Het geboortehotel is in principe een verplaatste thuisbevalling. Dit houdt in dat wij de bevalling begeleiden, samen met de kraamverzorgende. Het verschil is dat je niet thuis bent, maar op een speciale locatie. Dit kan zowel in of naast een ziekenhuis zijn. Je maakt gebruik van een gehuurde kamer, voor de rest is het verloop hetzelfde als bij de thuisbevalling. Dit brengt wel kosten met zich mee, die soms geheel, maar vaak slechts gedeeltelijk door de zorgverzekeraar worden vergoed. Ook kun je hier na de bevalling een nacht, meerdere dagen of zelf de gehele kraamtijd verblijven met je partner op dezelfde kamer.

Meer informatie:

www.geboortehotel.com (alleen voor verblijf)
www.geboortecentrumsophia.nl
www.geboortehuismaas.nl (bevallen via het Geboortehotel Maasstad en Maasstad ziekenhuis)

Poliklinisch

Bij een poliklinische bevalling huur je praktisch gezien een verloskamer in het ziekenhuis. Hieraan zijn dus ook kosten verbonden, die niet elke verzekeraar vergoedt. In sommige ziekenhuizen worden we bijgestaan door een verpleegkundige, omdat er geen kraamverzorgenden in dienst zijn. Bij problemen komt de gynaecoloog alleen op ons verzoek en wanneer wij dit dus nodig vinden. Deze is dus niet altijd direct op de kamer. Als de bevalling normaal en zonder complicaties verloopt, mag je na enkele uren naar huis. Dit is afhankelijk van het tijdstip waarop je bevalt en of je kraamzorg kunt krijgen. In het Maasstad ziekenhuis beval je op een kamer via het geboortehotel. Indien het medisch noodzakelijk is, komt de gynaecoloog op dezelfde kamer en hoef je zelf niet te verplaatsen. In het Ikazia ziekenhuis beval je op het moeder-kind centrum en zal je via de gang verplaatst worden indien er een medische indicatie ontstaat.

Inschrijven

Voor elke bevalling geldt dat het verstandig is je voor de bevalling in te schrijven bij de inschrijfbalie of via het internet. Zowel voor jou als je partner is dat rustiger tijdens de bevalling.

Meer informatie:

Maasstad Ziekenhuis: verloskunde

Geboortehuis Maas (Maasstad ziekenhuis)

Ikazia: Moeder en kind centrum

Wil je je direct aanmelden voor de bevalling?

Aanmelden poliklinische bevalling Maasstad ziekenhuis

Aanmelden poliklinische bevalling Ikazia

Beladvies

Wanneer bel ik de verloskundige?

In de 34-36e week van jouw zwangerschap bespreken we wanneer je ons moet bellen als de bevalling begonnen is. Dit beladvies gaat in op de dag dat je 37 weken zwanger bent! Dit advies geven wij tijdens een videoconsult/huisbezoek. Hierbij wordt het beladvies gekoppeld aan eventuele vragen over de thuissituatie. Denk hierbij aan: is het mogelijk om thuis te bevallen? Is alles wat nodig is in huis? Kan het bed op klossen?

Je krijgt nu ook jouw zwangerschapskaart mee naar huis, die je vervolgens bij iedere controle weer mee moet nemen. Zo heb je altijd de benodigde gegevens bij de hand

Als je gaat bevallen, breekt er een spannende tijd aan en is het niet altijd duidelijk wat jullie overkomt. Wanneer mag je ons bellen?

Wij zijn er voor jullie en dus bel je altijd als je twijfelt, ongerust bent of denkt dat er iets niet goed is met de zwangerschap. Je stoort ons niet, en wij beantwoorden graag jullie vragen!

Direct bellen

In de volgende gevallen moet je ons direct bellen:

Voor 37 weken
Als je vóór 37 weken twijfelt en/of ongerust bent, last hebt van bloedverlies, vruchtwaterverlies of regelmatig terugkerende pijnlijke harde buiken en/of de baby minder voelt bewegen.

Vanaf 37 weken

–> Bij weeën:
Als je voor de eerste keer gaat bevallen, bel je ons als je gedurende een uur weeën hebt die elke 3-5 minuten terugkomen en tenminste een minuut aanhouden.
Als je al eens eerder bevallen bent, bel je ons als je gedurende een uur weeën hebt die elke 5 minuten terugkomen. Dit omdat de bevalling van een volgend kindje sneller kan verlopen.
Het advies kan daar waar nodig worden aangepast, denk aan bijvoorbeeld een hele vlotte eerste bevalling.

–> Bij vruchtwaterverlies:
Altijd als het vruchtwater geel, groen of bruin is.
Als het vruchtwater helder (wit/kleurloos/rozig of met vlokjes) is. ‘S avonds (na 22.00u.) of ’s nachts hoef je ons niet meteen te bellen, maar kan dit de volgende ochtend na 9.00 uur. Overdag kun je ons wel meteen bellen.

–> Als het hoofdje nog niet is ingedaald (dit hoor je tijdens de controle), krijg je het advies om direct te bellen en te blijven liggen totdat de verloskundige je gecontroleerd heeft.

–> Bij bloedverlies:
Bij helderrood bloedverlies, zoals bij een menstruatie.
En bij bloedverlies als er nog geen actieve weeenactiviteit is

–> Bij minder bewegen van de baby

Twijfel je? Overleg dan altijd!

Het geboorteplan

Wat is een geboorteplan?

Een geboorteplan is een plan waarin je omschrijft wat jullie specifieke wensen zijn omtrent de geboorte van jullie kindje. Het plan is bedoeld voor jezelf, je partner en de mensen die jullie gaan begeleiden tijdens de bevalling. Door aan te geven wat jullie specifieke wensen zijn en wat jullie belangrijk vinden kunnen wij de zorg daarop aanpassen en hier zoveel mogelijk rekening mee houden.

Met 34 weken plannen wij een huisbezoek. Naast het beladvies, het bespreken van het normale verloop van de bevalling, de pijnstilling, jullie verwachtingen en de praktische zaken, wordt tijdens dit bezoek ook het geboorteplan besproken.

Leidraad
Het geboorteplan is een leidraad, niets staat vast. Het is mogelijk dat jullie zelf van gedachte veranderen of dat een medische indicatie het niet mogelijk maakt het plan geheel na te leven. Ondanks een medische indicatie wordt er altijd geprobeerd het geboorteplan waar mogelijk te volgen.

Meer weten? Kijk dan eens op deverloskundige.nl voor meer informatie.

Wat kun je in een geboorteplan beschrijven?

• Waar je wilt bevallen, en wat je backup zou zijn als dit niet lukt.
• Wie er bij de bevalling aanwezig mogen zijn, zowel familie/vrienden als hulpverleners.
• Hoe je wilt bevallen en/of in welke houding.
• Of je pijnstilling wilt en welke vorm.
• Wat je wensen zijn als de bevalling medisch wordt.
• Wat je specifieke wensen zijn omtrent de verzorging van jullie kindje vanaf de geboorte.
• Welke voeding je wilt gaan geven.

Pijnstilling

Wat zijn de mogelijkheden rondom pijnstilling?

Een bevalling kan heel goed verlopen zonder pijnstilling. Soms is het toch nodig of gewenst gebruik te maken van de mogelijkheden van pijnstilling.

Medicamenteuze pijnstilling

Pethidine

Pethidine dit is een prikje in je bovenbeen of bil met een morfine-achtige stof. De prik werkt 2-4 uur en neemt een deel van de pijn weg. Vooral de toppen (scherpten van de weeën) worden minder. Je wordt er ook meer ontspannen van waardoor ook je lichaam meer ontspant en de ontsluiting beter kan vorderen

Voordelen:

* Kan in elk ziekenhuis, op elk tijdstip worden gegeven
* Je kunt slaperig worden van het medicijn, waardoor een hoop vrouwen tussen de weeën in slaap vallen, zeker als zij moe zijn. Hierdoor kan je wat uitrusten tijdens de bevalling
* De verloskundige mag met dit medicijn de bevalling doen waardoor je je eigen “vertrouwende ”gezicht hebt tijdens de bevalling.

Nadelen:

* Het duurt iets langer dan de ruggenprik voor het werkt, gemiddeld tussen 15-30 minuten, t.o.v. de ruggenprik die meestal na 15 minuten werkt
* De pijn is niet geheel weg maar verminderd.
* Je kunt er misselijk, suf en slaperig van worden. Het is een medicijn waar je je echt aan moet overgeven, ook aan het slaperige gevoel.
* De eerste uren na de prik kan je niet rondlopen. Zodra deze uit gaat werken kan je gewoon weer uit bed.
* Het kindje kan ook wat suf worden van de pethidine, dit is vooral als het kindje in het 2^e en 3^e uur geboren wordt na toediening. Om dit te voorkomen wordt het liever niet gegeven bij een vergevorderde ontsluiting of een vlot te verwachtte baring.

Ruggenprik (epidurale anesthesie)

De ruggenprik is een prik in je onderrug met een combinatie van medicijnen die ervoor zorgen dat je minder pijn ervaart in je onderlichaam. Deze wordt gezet in het ziekenhuis door een speciale arts, een anesthesist.

Voordelen:

* Minder tot geen pijn meer voelbaar tijdens de weeën
* Voor zover bekend geen directe nadelige gevolgen voor het kindje
* Je wordt er niet slaperig en of suf van

Nadelen:

* Soms werkt de prik maar aan een kant, en is een deel van de gevallen blijft de pijn gelijk of wordt deze minder maar is niet weg
* De bevalling duurt langer, je hebt vaak medicijnen nodig om de weeën goed te stimuleren en het duurt langer om te persen en voordat je kunt gaan persen. Hierdoor is de kans op een bevalling met een pompje (vacuüm) verhoogd.
* Je kunt niet meer uit bed omdat je je benen niet of minder goed voelt, hierdoor lig je vaak gedurende de rest van de bevalling op bed.
* Je krijgt een infuus om een bloeddrukdaling te voorkomen.
* Doordat je je onderlichaam niet goed voelt krijg je vaak een katheter om te kunnen plassen
* Je lichaamstemperatuur stijgt, waardoor ook de temperatuur van je kindje stijgt. Dit heeft als gevolg dat de baby soms na de bevalling wordt opgenomen op de kinderafdeling en moet worden behandeld tegen de koorts met antibiotica.
* In sommige gevallen is de arts bezig (de anesthesist is er voor meerdere mensen en ook voor spoedgevallen zoals een reanimatie) waardoor de prik niet direct kan worden gezet.
* Je kunt jeuk krijgen.
* De verloskundige mag nu niet langer de bevalling doen en de gynaecoloog neemt het dus over.

Remifentanil (Ikazia, niet in Maasstad)

Remifentanil is een morfineachtige stof die via een infuus wordt toegediend. Het zit vast aan een knopje en je kunt het zelf doseren. Er zit wel een begrenzer op de pomp, zodat je jezelf niet teveel kan toedienen.

Voordelen:

* Werkt binnen 1 minuut
* Verdooft beter dan eenmalig pethidine

Nadelen:

* Het wordt niet in elk ziekenhuis gegeven, omdat er nog geen volledige duidelijkheid is over de mogelijke bijwerkingen.
* Het kan van invloed zijn op je ademhaling en op de hoeveelheid zuurstof in het bloed.
* Er is een kleine kans op een ademstilstand bij de moeder, daarom moeten zowel jij als je kindje goed in de gaten worden gehouden gedurende de gehele bevalling.
* De bevalling wordt overgenomen door de gynaecoloog.

Lachgas (Ikazia of geboortecentrum Sophia)

Lachgas (Relivopan®) is een mengsel van (di)stikstof(oxide)(N2O) en zuurstof (O2). Je geeft jezelf alleen tijdens een wee lachgas via een mond/neusmasker. Je doet een kapje over je neus en mond, hangt een kinmasker om en ademt het gas in. Na de wee haal je het kapje weer weg en stopt de toediening vanzelf. Wij houden in de gaten of je het lachgas goed gebruikt. Er worden tijdens de bevalling extra controles uitgevoerd om de conditie van zowel moeder als kind in de gaten te houden.

Voordelen:

* Lachgas werkt al heel snel, na een enkele wee.
* Lachgas helpt je goed te ontspannen en zorgt dat je de pijn beter kan verdragen.
* Met lachgas hoeven de conditie van jou en de baby niet extra gecontroleerd te worden middels een CTG
* Je maakt de bevalling bewust mee.
* Nadat je gestopt bent met inhaleren van het lachgas is het lachgas weer snel uit je lichaam verdwenen
* Lachgas kan je ook in het geboortecentrum krijgen.
* De gynaecoloog hoeft niet te komen voor het accorderen van de pijnstilling of overname.

Nadelen:

* Je kunt je misselijk, duizelig of slaperig voelen. Deze bijwerkingen gaan snel weg wanneer je het kapje loslaat.
* Je kunt niet rondlopen
* Tijdens het persen kun je geen lachgas gebruiken
* Er zijn enkele contra-indicaties om lachgas te geven, zoals bij een actief vitamine B-12 tekort.

Niet-medicamenteuze pijnstilling

Badbevalling

Warm water werkt als natuurlijke pijnbestrijding. In warm water maak je makkelijker endorfines aan. Dit zijn een soort natuurlijke pijnstillers. In het warme water kun je ook beter ontspannen. Hierdoor maak je minder stresshormonen aan. Dit zorgt ervoor dat je de weeën beter kunt verdragen. En dat je minder pijnstillers nodig hebt.
Andere voordelen van een badbevalling zijn:

* Het warme water zorgt voor een betere doorbloeding. Daardoor maak je meer oxytocine aan. Dit is een bevallingshormoon dat zorgt voor goede, krachtige weeën.
* Je bent gewichtsloos in het water. Daardoor kun je beter bewegen. En een bevalhouding aannemen die je fijn vindt en voor meer ruimte in je bekken zorgen. Zo kan de baby goed indalen.
* In bad kun je makkelijk op je knieën of hurken zitten, terwijl je leunt tegen de badrand. Daardoor helpt de zwaartekracht mee bij de bevalling. Dit is beter voor de ontsluiting.
* De warmte zorgt voor een betere doorbloeding van het gebied tussen de vagina en anus. Dit gebied rekt daardoor makkelijker mee. Daardoor is er minder vaak een knip nodig.
* Vrouwen die in bad bevallen scheuren minder vaak uit.
* Het bekkengebied is zachter en beter doorbloed. Daardoor kan bevallen in bad minder pijn doen voor vrouwen met bekkenpijn.

Acupunctuur

Op bepaalde punten van je lichaam worden kleine naalden geplaatst. Deze punten staan in verbinding met je organen. Wanneer je ergens pijn hebt, kun je door het plaatsen van naalden de balans in het lichaam herstellen en de pijn verminderen.
Voordelen:
- * Je hebt minder pijn, in elk geval het eerste uur na het zetten van de naalden.
- * Je hebt minder behoefte aan medicijnen tegen de pijn.
- * Je bent meer ontspannen
- * Je krijgt minder vaak een bevalling met een zuignap of vacuümpomp
- * Acupunctuur heeft geen bijwerkingen of gevolgen voor jou en je kindje
Nadelen:

* Je moet het al voor de bevalling regelen.
* Alleen speciaal daarvoor opgeleide zorgverleners kunnen acupunctuur geven
* Acupunctuur wordt niet altijd vergoed door de verzekering

Acupressuur

Acupressuur lijkt op acupunctuur. Alleen worden er geen naalden gebruikt maar handen of vingers. De zorgverlener duwt zijn of haar handen en vingers op de speciale plaatsen die in verbinding staan met de plaats waar je pijn hebt.Voordelen:
- * Je hebt minder pijn.
- * Je bent minder angstig en meer ontspannen.
- * Je krijgt minder vaak een keizersnede
- * Je kunt acupressuur meteen krijgen als de daarmee bekende zorgverlener aanwezig is.
- * Acupressuur heeft geen bijwerkingen of gevolgen voor jou en je kindje
Nadelen:
- * Alleen speciaal daarvoor opgeleide zorgverleners kunnen acupressuur geven
- * Acupressuur wordt niet altijd vergoed door de verzekering

Geboorte TENS

De geboorte-TENS (Transcutane Elektrische Neuro Stimulatie) is een apparaatje waarmee je jezelf kleine stroomstootjes geeft. Je bedient het apparaatje zelf – wat je een gevoel van controle kan geven. Via elektrodes, draadjes die op je rug zijn geplakt, gaan de stroomstootjes je lichaam binnen. Dat geeft een prikkelend of tintelend gevoel, vergelijkbaar met koude handen die gaan tintelen als ze weer warm worden.Voordelen:
- * Sommige vrouwen hebben minder pijn
- * Het lijkt vooral in het begin van de bevalling te werken
- * TENS heeft geen schadelijke gevolgen voor jou of je kindje
Nadelen:
- * Je moet zelf het apparaatje huren. Informeer bij je verzekeraar of het vergoed wordt.
- * Je kunt niet met het apparaatje in bad of onder de douche
- * Je moet het apparaat steeds vasthouden

Pijnbehandeling uit eigen kracht

Je lichaam reageert meteen op bevallingspijn door zelf pijnstillers aan te maken. Dat zijn de zogeheten endorfines. De endorfines zorgen ervoor dat je minder pijn voelt. Angst of spanning belemmert de aanmaak van endorfines. Daarom is het belangrijk zo ontspannen en comfortabel mogelijk te zijn tijdens je bevalling. Er zijn verschillende dingen die je zelf kan doen om met de pijn om te gaan en je zo ontspannen en comfortabel mogelijk te voelen. Zonder medicijnen.

Zoek afleiding

Let tijdens de eerste weeën nog niet teveel op de pijn. De weeën zijn dan meestal nog goed te verdragen. Ga zo lang mogelijk gewoon door met waar je mee bezig bent. Zoek afleiding. Bijvoorbeeld door te lezen, internetten, tv te kijken of te luisteren naar muziek

Probeer te ontspannen

Het is spannend om te bevallen. Probeer je echter niet te veel over te geven aan die gevoelens, want dat maakt je gespannen. Door die spanning heb je meer last van de pijn en kunnen de weeën minder goed doorzetten. Soms helpt het ook om erover te praten met je verloskundige.

Mentaal en lichamelijk ontspannen kan ook door middel van:

* Massage. Je spieren ontspannen en je voelt je kalmer. Het leidt af van de pijn en voorkomt dat je spieren verkrampen.
* Yoga. Je doet dan oefeningen om je spieren te ontspannen of om je ademhaling rustig te laten zijn, of oefeningen waarbij je je moet concentreren. Door de ontspanning voel je je prettiger en minder angstig. Hierdoor kun je beter omgaan met de pijn.
* Hypnose. Hypnose geeft een diepe ontspanning. Wil je bevallen onder hypnose? Dan moet je tijdens je zwangerschap al worden begeleid door een hypnotherapeut. Je leert jezelf dan onder hypnose brengen zodat je ontspant en beter kunt omgaan met de pijn.
* Geurkaarsen of geurolie. Creëer voor jezelf een sfeer waar jij je ontspannen en comfortabel bij voelt. Wil je geurkaarsen of geurolie gebruiken? Wat je ook doet, doe het als jij je er comfortabel bij voelt.
* Het volgen van een cursus: bij een cursus in de zwangerschap leer je zowel je mindset als je lichaam te ontspannen, de tools die je daarbij krijgt kunnen je veel ondersteuning bieden tijdens de laatste periode van de zwangerschap en bij de bevalling. Ook leer je hier om jezelf positief te bekrachtigen tijdens de bevalling, je kunt en je lichaam is gemaakt om een kindje op de wereld te zetten. Daarnaast krijgt ook je partner meer handvaten om je te kunnen ondersteunen.
* Denk ook aan eigen muziek, eigen spullen die je kunnen ontspannen zoals een fijn kussen etc. Ook kan het goed helpen als je kiest voor een poliklinische bevalling om zo lang mogelijk thuis te blijven en niet te snel te verplaatsen.

Wat is verder belangrijk?

Rust uit tussen de weeën

Tussen de weeën door heb je steeds even pauze. Gebruik die momenten om te ontspannen en je voor te bereiden op de volgende wee. Let op dat je niet verkrampt of je adem inhoudt als de pijn er weer aan komt. Probeer alle spanning los te laten en blijf rustig ademhalen. Dan voel je de pijn minder.

Tel af: elke wee is er ééntje minder

Denk positief. Geloof erin dat je dit aankunt. Denk: deze wee is weer voorbij en komt niet meer terug. Wordt niet boos op jezelf als het even niet lukt. Er zijn van die momenten dat de pijn je overvalt en dat je denkt dat je het niet meer aan kunt. Laat je dan moed inspreken door de verloskundige, je partner of iemand anders die bij je is. Pak de draad daarna gewoon weer op. Denk bij elke wee dat je weer dichter bij het einde bent gekomen. Tel af in plaats van op. Denk aan het moment na de bevalling: als jij je baby vasthoudt!

Concentreer op je ademhaling

Als je het ritme van je ademhaling volgt, ben je minder gericht op de pijn. Dat helpt je te ontspannen en kun je de weeën beter opvangen. Blijf dus rustig doorademen. Adem in, en adem dan langzaam in vier tellen uit.

Zorg dat je het lekker warm hebt

Warmte helpt om te ontspannen. Zorg er dus voor dat de temperatuur in de kamer aangenaam is. Doe warme kleren aan die gemakkelijk zitten. Als je ligt, kun je warmwaterzakken bij je buik en rug leggen. Veel vrouwen vinden het lekker om onder de douche te zitten, met een warme straal water uit de douchekop op hun buik of rug gericht.

Bekijk hier een filmpje over pijnbestrijding tijdens de bevalling!